"Kulüpler teknik iflas durumunda"

Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu Teklifi, önceki gün Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu'nda kabul edildi. Hukukçu Dr. Rezan Epözdemir, yeni yasa hakkında kamuoyunun merak ettiklerini Habertürk Spor'a anlattı.

Hukukçu Dr. Rezan Epözdemir, Yeni Spor Yasası'nın getireceklerini Habertürk için değerlendirdi. İşte Epözdemir'in yeni yasaya dair açıklamaları:

Spor kulüpleri açısından mevcut durum nedir? Kanun ile ne gibi değişiklikler yapılmaktadır?

Mevcut durumda spor kulüpleri dernek veya anonim şirketi olarak kurulmak suretiyle tüzel kişilik kazanmaktadır.

Dernek olarak kurulan spor kulüpleri, önce İçişleri Bakanlığı tarafından tescil edilip sonrasında spor faaliyetleriyle ilgili Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından tescil edilmekte ve çifte tescil esası uygulanmaktadır. Bu dernekler bakımından, denetim, kontrol, tutulan kayıt, defter ve belgelerin kanun, tüzük, dernekler kanunu, dernek tüzüğüne uygun olup olmadığı esaslı olarak İçişleri Bakanlığı vasıtasıyla mülki amirliklerce denetlenmektedir.

Anonim şirketlerde ise Türk Ticaret Kanunu hükümleri caridir. Şayet halka açık bir anonim şirket varsa Sermaye Piyasası kanunu mevzuatı söz konusudur. Dernek olarak kurulan spor kulüpleri, profesyonel şubelerini anonim şirketlere devredebilmektedir. Söz gelimi Galatasaray Spor Kulübü Derneği, halka açık olan Galatasaray Sportif A.Ş.’nin yaklaşık olarak %60 hissesine sahiptir. Geri kalan %40 hisse ise halka açık şekildedir.

Dernek yönetim kurulu üyeleri, tüzük hükümleri uyarınca genel kurul tarafından seçimle belirlenir. Hakeza, anonim şirketlerin yönetim kurulları ise hissedarların katıldığı genel kurulda belirlenir. Yine, halka açık mahiyette olmayan, hissedarlarının tamamı gerçek kişi olan anonim şirketler de söz konusudur. Kanun teklifi ile birlikte spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri şeklinde iki tüzel kişilik kurulmaktadır. Spor kulüpleri, Gençlik ve Spor Bakanlığı’na tescil ile tüzel kişilik kazanırlar. Spor kulüplerinin öncelikle dernek olarak kurulma mecburiyeti ortadan kaldırılmaktadır. Bu surette, çift kayıt ve tescil sistemi ortadan kaldırılmaktadır. Yani spor kulüpleri bakanlık ve spor federasyonlarının faaliyetine katılmak amacıyla Gençlik ve Spor Bakanlığı’na tescilini yaptıran özel hukuk tüzel kişileridir.

Spor anonim şirketleri ise bir spor kulübünün bağlı ortaklığı veya iştiraki olarak veya spor kulübünden bağımsız şekilde Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulan ve spor faaliyetlerinde bulunmak amacıyla bakanlığa tescilini yaptıran anonim şirket olarak nitelendirilmektedir. Spor anonim şirketleri halka açık da olabilir. Bu halde Sermaye Piyasası Kanunu mevzuatına tabidirler. Spor kulübü ve spor anonim şirketleri bakımından tuttukları defter, kayıt, belgelerin kanuna, tüzüğe ve hukuka uygunluğu ve mali denetimleri, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından yapılır.

Spor kulüplerinin yeni spor yasasına göre yapılanması için bir süre öngörülmekte midir?

Spor kulüplerinin üst kuruluşları, bu kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 1 yıl içinde tüzükleriyle idari ve mali yapılarını bu kanun hükümlerine uygun hale getirmek durumundadırlar. Bu süre içinde uygunluk sağlayamayanlara 6 ay kadar ek süre verilir. Buna rağmen uygunluğu sağlanamayanların bakanlık nezdindeki tescilleri iptal edilir. Yine, bu kanun yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan ve spor alanında faaliyet gösteren anonim şirketler, kanunun yürürlük tarihten itibaren en geç 1 yıl içinde, kanunda kendileri için öngörülen yükümlülükleri yerine getirerek spor anonim şirket haline gelirler. Bu süre içinde uygunluk sağlayamayanlara 6 aya kadar ek süre verilir. Bu süre sonunda yükümlülüklerini yerine getirmeyen anonim şirketler, spor faaliyetlerine katılamaz.

Bugün Türkiye’de faaliyet gösteren spor kulüplerinin en önemli sorunu nedir?

Türkiye’de faaliyet gösteren spor kulüplerinin hukuki, finansal, idari ve yönetsel birçok sorunu bulunmakla birlikte bunlar içindeki en önemli sorun “mali ve iktisadi” sorunlardır. Mali sorunların sebebi, yeterli gelir elde edilememesi, gider ve harcamaların kontrol edilememesi, bu nedenle oluşan net dönem zararları ve bunun sonucunda oluşan ve sürekli tekrarlanan bütçe açıklarıdır. Bu açıklar, yüksek maliyetli borçlanma yoluyla finanse edilerek, kulüpleri giderek büyüyen ve varlıklarını yok eden bir borç batağına sürüklemiştir.

"KULÜPLER TEKNİK İFLAS DURUMUNDA"

Özellikle dört büyük kulübün mali tablolarına net bir şekilde yansıyan bu durum, bu kulüplerin borç varlıklarının öz sermayelerini yok etmesine ve yıllar boyu biriken ve artan net dönem zararları nedeniyle teknik iflas durumunda olmasına neden olmaktadır. Nitekim, UEFA tarafından mali fair play (financial fair play) olarak ortaya konan standart ve kriterler borç ve zarar batağındaki kulüplerin sağlıklı bir mali yapıya kavuşmasına dair zorunluluk teşkil etmektedir.

Temlik ve devre ilişkin sınırlamalar

Bu kanuna göre spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri genel kurul kararı gerekmeksizin bir önceki hesap döneminde gerçekleşen brüt gelirin en fazla %25’ini temlik edebilecektir. Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri nitelikli genel kurul kararı ile yönetim kurulunun görev süresi ile sınırlı olmak kaydı ile herhangi bir temlik sınırlaması bulunmamaktadır. Üye sayısı 10.000’den az olan spor kulüplerinde en az üye tam sayısının salt çoğunluğu, üye sayısı 10.000’den fazla olan spor kulüplerinde üyelerin, spor anonim şirketlerinde ise sermayenin en az 3’te 1’ini oluşturan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin katılacağı genel kurulda spor kulüplerinde toplantıya katılanların en az 4’te 3’ü, spor anonim şirketlerinde ise toplantıya katılan pay sahiplerinin veya temsilcilerinin sahip oldukları sermayenin en az 4’te 3’ünü oluşturan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oyu ile ancak %25’i aşan temlik söz konusu olabilecektir.

Yine, mevcut yönetim kurulunun olağan görev süresinin bitiminden sonra doğacak ya da vadesi gelecek gelir ve alacakların devir ve temlikinde de aynı nitelikli genel kurul kararına ihtiyaç vardır. Fakat, bu genel kurul kararı ile dahi yönetim kurulunun görev süresinin dolmasından sonraki gelir ve alacakların ancak bir önceki hesap döneminde gerçekleşen brüt gelirin %50 oranına kadar olan kısım temlik edilebilecek ve bu oranı aşan miktar ise hiçbir şekilde temlik edilemeyecektir.

Yani, spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin yönetim kurulları, mevcut yönetim kurulunun olağan görev süresi boyunca elde edilecek gelir ve alacaklardan, bir önceki hesap döneminde gerçekleşen brüt gelirin %25’ine tekabül eden kısmı devir ve temlik edebilecek. Mevcut yönetim kurulu olağan görev süresi içerisindeki %75’lik bakiye gelir ve alacağını ise nitelikli genel kurul kararı ile devir ve temlik edebilecek. Hakeza, yönetim kurulunun görev süresinin dolmasından sonraki gelir ve alacakların ise ancak %50 oranına kadar olan kısmı nitelikli genel kurul kararı ile temlik ve devir edilebilecektir.

Borçlanmayla ilgili sınırlamalar

Bu kanun teklifi ile spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri önceki yıl brüt gelirlerinin en fazla %10’una kadar borçlanabilir. Bu oranın üzerindeki borçlanmalar ise genel kurulun nitelikli çoğunlukla vereceği karar ile söz konusu olabilecektir. Buradaki nitelikli çoğunluk spor kulüpleri bakımından üye tam sayısının en az 3’te 2’sinin olumlu oyu ile kabul edilebilecek ek bütçe ile yapılabilir. Spor anonim şirketleri bakımından ise halka açık anonim şirketleri için sermayenin çoğunu oluşturan pay sahiplerinin olumlu oyu, halka açık olmayan diğer spor anonim şirketleri için ise sermayenin en az 3’te 2’sini oluşturan pay sahiplerinin olumlu oyu ile söz konusu olabilecektir. Ancak ek bütçe ile yapılacak borçlanma önceki yıl brüt gelirlerinin %50’sinden fazla olamaz. Önceki yıl bütçelerindeki brüt gelirleri giderlerinden fazla olan spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri ise takip eden yıl bu fıkradaki sınırlamaların üzerinde söz konusu brüt gelir fazlası kadar ilave borçlanma yapabilir. Buradaki amaç yönetim kurullarının görev sürelerini aşacak şekilde sağlıksız borçlanmalarının önüne geçmektir.

Bu kanuna göre kulüplerin mevcut borçları açısından durum nedir?

Brüt gelirleri 500.000 TL’den fazla olan spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri bu kanun yürürlüğe girdiği tarihten önce imzaladıkları finansal yapılandırma sözleşmeleri kapsamındaki borçlar dahil doğmuş ve doğacak her tür borcunu bu kanun yürürlüğü girdiği tarihten itibaren 3 ay içinde yeminli mali müşavir aracılığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bildirir. Bildirilen bu borçlar yukarıda saymış olduğumuz sınırlamalara kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 10 yıl süre ile tabi değildir. Bildirim tarihinden itibaren bu borçların işleyecek faiz, cezai şart, tazminat ve benzeri her türlü ferileri yukarıda belirtilen düzenleme ve sınırlamalara tabiidir.

Spor kulübü ve spor anonim şirketlerinin yukarıda yer alan yükümlülüklere aykırı davranması halinde karşılaşabilecekleri ceza ve yaptırımlar ile sorumlulukları nasıl düzenlenmiştir?

Spor kulübü ve spor anonim şirketi başkan ve yönetim kurulu üyelerinin buradaki sorumluluklarını ceza hukuku ve özel hukuk olarak temelde ikiye ayırabiliriz.

Ceza hukuku bağlamında spor kulübü ve spor anonim şirketi başkan ve yönetim kurulu üyelerinin yukarıdaki düzenleme ve sınırlamalara aykırı fiilleri halinde 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı kanun teklifinin 47. Maddesinde düzenlenmiştir.

Özel hukuk bağlamında ise, başkan ve yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğu iki temelde değerlendirilir. Birincisi, spor kulübü ve spor anonim şirketi başkan ve yönetim kurulu üyeleri ile yöneticileri mevzuat, tüzük ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini kasten veya ihmalen ihlal ederlerse kulüp, şirket, pay sahibi ve alacaklılara karşı verdikleri zararlardan müteselsilen sorumludur. Yani kanun, tüzük ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerin ihlalinde spor kulübü başkan ve yönetim kurulu üyelerinin tazminat sorumluluğundan bahsedebilmek için kast veya ihmalleri aranır.

"YÖNETİM KURULU BAŞKANI VE ÜYELERİ, TUTARLAR İÇİN ŞAHSİ MAL VARLIKLARIYLA DOĞRUDAN SORUMLUDUR"

İkinci temeldeki sorumluluk ise çok daha ağır olup tabiri caizse kusursuz sorumluluğa benzer bir düzenleme yapılmıştır. Buna göre, spor kulübü ve spor anonim şirketi başkan, yönetim kurulu üyeleri ile yöneticilerinin yukarıdaki düzenleme ve sınırlamalara aykırı davranmaları halinde sorumlu olmaları için kast veya ihmal aranmaz ve zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat etmedikçe sorumluluğu devam eder. Bu durumda spor kulübü, spor anonim şirketi, pay sahipleri ve bunların alacaklıları, spor kulübü ve spor anonim şirketini hükümlendirdiği tutar için sorumluları doğrudan takip edebilir. Yani bu halde yönetim kurulu başkanı ve yönetim kurulu üyeleri bu tutarlar için şahsi mal varlıklarıyla doğrudan sorumludur.

Bu kanun teklifinde menajerlik hizmeti ile ilgili yer alan önemli düzenlemeler nelerdir?

Bu kanunla futbolcular ve spor kulüpleri ile spor anonim şirketleri profesyonel futbolcu sözleşmeleri veya transfer müzakereleri yürütmek için futbol menajerlerinin hizmetlerinden yararlanabilir. Futbolcu ile imzalanacak menajerlik sözleşmesi noterde düzenlenme şeklinde yapılması zorunludur. Futbolcu adına hareket eden menajerin ücreti futbolcunun yıllık taban brüt geliri üzerinden hesaplanır. Söz konusu brüt gelirin hesabında taşınır ve taşınmaz mal, taşınmazların karşılıksız kullandırılması ya da mülkiyetlerin nakli gibi diğer kazanımlar ile başarı primleri veya bonus ya da imtiyaz gibi garanti edilmemiş olan menfaatler dikkate alınmaz. Menajere verilecek ücret en fazla sözleşme süresince futbolcuya ödenecek brüt gelirin 2 milyon Türk Lirasından az olması durumunda bu ücretin %10’nuna kadar, brüt gelirin 2 milyon Türk lirasından fazla olması durumunda ise bu ücretin %5 ine kadar kararlaştırılabilir.

"Kulüpler teknik iflas durumunda"

Şu an okunanlar

Galatasaray evinde kazandı ve 7. zaferini aldı!

Kayserispor'dan Fenerbahçe maçı tepkisi! 'Adil yönetim istiyoruz'

İbrahim Hacıosmanoğlu'ndan istifa iddiası sonrası açıklama

Galatasaray'ın rakibi AZ Alkmaar, deplasmanda galip

Osimhen'i kaçıran Chelsea, gençlere yöneldi!