Margaret Thatcher. İngilizler'in "Demir Leydi"si. 1979-90 yılları arasında İngiltere'nin başbakanlığını yapmış, tarihin en güçlü kadın profillerinden. 29 Mart 2012 günü, Türkiye'nin gündemine gelmesinin sebebi ise T.C başbakanı Tayyip Erdoğan.

Şike davası ve süreci üzerine detaylı bir analize gerek bulunmamakta. Hemen hemen her aklı selim insan olan bitenlerin, bocalayanların, kendilerini kurtarmaya çalışanların, komplo teorilerinin, savunma'nın başkalarına çamur atma anlamına gelişinin, içe giren siyasetin ve diğer her şeyin zaten farkında. Dün, yani yine futbol gündeminin doldurulamadığı Perşembe günü, Başbakan'ımızın açıklamaları damgasını vurdu güne. Sonrasında Demirören'de bu fırsatı kaçırmayarak destekler açıklamada bulundu. Neydi yeni düşünce:

"Thatcher İngiliz kulüplerini 5 yıl Avrupa'dan men etti. Kendi aralarında ne güzel oynadılar. Döndüklerinde de şampiyon oldular."

Merak etmiyor değildim bu sefer nasıl bir yöntem bulacaklar diye. Lakin yaratıcılıkları beni yeniden hayrete düşürüverdi. 85 yılında Heysel Stadyumu faciası sonrasında Thatcher'ın eylemini buluverdiler bu sefer bahane olarak. Ne de olsa, bu olayı ve aynı eylemin bugün gerçekleştirilmesinden doğabilecek sorunları millet bilmez diye düşünüyorlar. Haksız da değiller ya hani?

Merak edenler okumuştur bu olayı. Brüksel'de oynanan Liverpool - Juventus maçı öncesi olaylar ve sonucunda 39 ölü. Thatcher'ın 5 yıl cezayı sadece Liverpool'a değil tüm kulüplere vermesinin sebebi ise bugün aranan gerekçelerden çok farklı: İngiltere futbolunu holiganizm'den temizlemek.

O facianın detaylarını internette bir çok kaynaktan bulabilirsiniz. Amacım, size bir daha anlatmak değil, yeni ortaya atılan bu kaçış formulünün vehametini ortaya koymaktır. Bunu yaparken de yöntemim, dönemin olayı ile günümüz kaçış planını belirli noktalardan karşılaştırmaktır.

Thatcher'ın Kararı ve Günümüz Mantığı arasındaki farklar:

Madde.1 ) GEREKÇE

İki mantık arasındaki ilk fark aynı zamanda en büyük olanıdır. Daha önce belirttiğim üzere, olay İngiltere sınırları içerisinde yaşanmamış olmasına rağmen, tüm İngiliz kulüplerine ceza verilmesinin sebebi, İngiltere'yi holiganizmden kurtarmaktır. Çünkü bu facianın geçmişi, holiganizm'in İngiltere'de oluştuğu tarihler olan 1970'lere dayanır. Geçen 15 yılda, holiganizm artarak devam etmiş ve bir çok maçta olaylar yaşanmıştır. Thatcher'ın da bu eyleminin, yüce ve mantıklı bir amaca hizmet ettiği aşikardır.

Günümüzde ve ülkemizde dile gelmesinin sebebi nedir? Yüce bir amaç? Ülke futbolunu temizlemek? Hayır. Bazılarını kurtarma pahasına diğerlerini ateşe atmaktır. İşte biri daha düşünce safhasında olmasına rağmen bu iki eylem arasındaki fark, en başta zihniyettedir. 

İngiltere'nin 85'te gerçekleştirdiği bu önemli eylem, çoğu zaman ulaşamayanların hor gördüğü refah seviyesinin aslında sandığımızdan da yukarıda olduğunu göstermektedir. İngilizler'in yıllar önce iyi bir amaç uğruna yaptığını, ülkemiz 2012'lerde malesef kaçış yolu niyetine yapmayı düşünmektedir. Olaya bu açıdan bakıldığında, futbolumuzun ve zihniyetimizin, oluşturulmaya çalışılan ilüzyondan çok çok farklı olduğunu yeniden görebiliriz. Yine de, insanlar bunu görmezden gelecek, bu plana başka anlamlar yükleyecektir.

Madde.2 ) Artılar ve Eksiler Analizi

Her bir planda hatta kişisel eylemlerde dahi, bir işe girişmeden önce artıları ve eksileri gözden geçiririz. Thatcher'ın o günkü kararında kocaman bir artı vardır: holiganizm'in temizlenmesi. Evet bu kocaman bir artıdır kuşkusuz ki. O dönemdeki eksiler nedir? Belki bir miktar kulüp geliri, ki o dönemde kabul edilebilir düzeyde. Büyük bir miktar olsaydı dahi, bu iyi amaç uğruna zaten kabul edilebilirdi. 

Bu şike olayı neticesinde böyle bir karar alınırsa ne olur? Artılar nedir? Şike mi temizlenmiş olacak? Zaten bu adli süreç ile yapılabilir ve daha caydırıcı cezalar ile. Ülke futbolu mu kurtulacak? Hayır, kurtarılmaya çalışılanlar belli. Ben, ne kadar arasam da bir artısını göremiyorum bu planın. Gelelim eksilerine..

UEFA Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Ligine katılım payları, yani katılmaya hak kazanan kulüplere ödenen ilk paralar. Her galibiyette verilen paralar. Şampiyonlar Ligi için bu saydıklarımız 10 milyon Euro'yu geçti bile. Bunu milyon euro'luk reklam, stat vb. kulüp gelirleri ile birleştirdiğimiz de, katılamayan her kulübün büyük bir kaybı olacak. Bu kulüpler zaten borç batağında. Kocaman bir eksi : Ekonomik kayıplar. Diğer bir eksi ise imaj. Nasıl lanse edilecek sizce yurtdışında? Ne akılcı karar mı diyecekler sizce? Bu da benim için kocaman bir eksi.

Madde. 3 ) Orantılılık ve Etkinlik İlkeleri

Hukukta, özellikle AB hukukundaki önemli unsurlardan biridir orantılılık ilkesi. Verilen ceza orantılı olmalıdır. Thatcher kararını bu konuda sorgulayamazsınız çünkü ceza sadece Heysel faciası yüzünden değil, İngiltere'nin 70'lerden beridir belası olan holiganizmi sebebiyle verilmiştir. Hemen hemen her kulüp taraftarı bu işin içindedir. Temizliğin en etkili yolu budur.

Peki şimdiki durum? Şike yüzünden yargılanan kulüpler ise, suç işlememiş olanlar aynı kefeye koyulacaktır. Bırakın dengeyi, suçsuza ceza verme söz konusudur. Bu açıdan, yine bu düşünce bir faciadır.

SONUÇ

Özet olarak söyleyebilirim ki, mantık, amaç ve sonuç noktalarının her birinde, günümüzdeki düşünce, Thatcher'ın kararından çok ama çok farklıdır. Asıl vahim olan, bunu görememek daha kötüsü ise görmemezlikten gelmektir. Günümüz yetkililerinin, danışmanlarının, TFF başkanının ve diğer çıkar gruplarının sorunu budur. 

Her ne kadar, her seferinde yeni bir kaçış yolu aranıp bulunsa da, şanslı olduğumuz nokta, bu yolların hiçbirinin mantık çerçevesine sığmamasıdır. Sahaya yansımadı kaçışı nasıl çürütüldüyse, bu düşünce de mantıklı insanlar tarafından engellenecektir. Beni en çok üzen nokta, gelecekten bugüne bakıldığında, nasıl insanlarmış bunlar denilecek ve bizim de arada kaynayacak olmamızdır.

Bir sonraki kaçış yolunda yine karşılaşacağımızdan eminim :)